001 - Urbano
Musical Hoek Polkahof, Monumento Urbano is in 1989 door de Italiaanse architect Aldo Rossi ontworpen en door de bouwers van de omliggende wijk Westerwatering geschonken aan de Gemeente Zaanstad. In de navolgende jaren zijn in het bouwwerk exposities gehouden. Eind jaren '90 kwam Monumento Urbano door de verloedering veelvuldig in het nieuws. Een kwetsbaar juweel was verworden tot een ideale hangplek voor jongeren. Het idee ontstond om de expositieruimte uit te breiden en deze functie te combineren met een nieuwe huisvesting voor het eigen architectenbureau. Het torentje is gerenoveerd en tussen de vier kwadranten van het oorspronkelijke bouwwerk zijn ruimten toegevoegd achter een cirkelvormige glasgevel. De exposities worden gehouden in de centrale hal en - afhankelijk van de omvang- in een of meer van deze vier ruimten. De tekenkamer is als een los volume toegevoegd en heeft een gesloten rug aan de zuidzijde. Ontwerp/opdrachtgever Carree Architecten Zaandam. Hoofdaannemer Aannemersbedrijf Nieuwe Maten. 13 februari 2006 was de opening van het architecten-kantoor Carree Architecten.
002 - Stale kunstwerk
Westerwatering, winkelcentrum, beeldend kunstenaar Bart Drolenga uit Sijbekarspel heeft het kunstwerk gemaakt wat op het plein aan de westkant bij het winkelcentrum staat. De hoogte van de twee verticale zeskantige elementen bedraagt 5,1/2 meter, de breedte is 45 centimeter. De ruimte tussen de elementen is 25 cm. Het roestvrijstalen beeld kost f. 45.000,00, naast Zaanstad betalen Ahold, Eurowoningen, Blauwhoed Vastgoed Ontwikkeling, ZZOP en de provincie aan het beeld mee.
003 - Omgevingskunst - Graffiti
P.A. Van Meverstraat 1: Basischool "Het Eiland": Kunstenaar Frans Hage (1952) en Hans Mantje (1943).
In 1991 werd dit geplaatst, roestvrij staal en keramiek/beton, verschillende formaten ca. 1.25 meter.
Frans Hage is vooral bekend om zijn beelden van keramiek, gebakken klei. Hans Mantje om zijn stalen beelden.
Samen hebben ze dit kunstwerk op het schoolplein gemaakt.
004 - Streetart
P.A. Van Meverstraat 1 - Basisschool "Het Baken" Groep zeven koos voor dit project het onderwerp Streetart. Samen mer graffiti kunstenaar Tim Rodermans werd hierdoor een muur "gepimpt".
005 - Klein jochie
Plantsoen Bronsveen, Westerwatering . Het beeld wordt "boy" genoemd en is in 1988 geplaatst door Heddes Bouw als geschenk aan de net gebouwde woonwijk. Het is ca. 1 meter hoog, kunstenaar Karel Gomes, "een jongetje zit op een paal", een beetje dromerig met zijn kin op zijn knie, in zijn blootje, maar dat schijnt hem niet te deren want hij zit lekker op zijn gemak. Met zijn linkervoet houdt hij zich in evenwicht. Het beeld ziet er levensecht uit. Kijk maar eens hoe mooi de rug gedaan is met de scheve schouders.
006 - "Jongen met vogels"
Beeld "Jongen met vogels", op de sokkel staat 1887 - 1962.
Kunstenaar Theo Mulder, 1962.
Het staat voor het hoofdkantoor van Albert Hein aan de Provincialeweg .
007 - De houtwerker
Houthavenkade. Slavomir Miletic (1930), 1963, origineel beton; vanaf 2001 in brons, 4.50 meter. De houtwerker' is een beeld met geschiedenis. Het dateert eigenlijk al van 1962, toen de toenmalige gemeente Zaandam de uit Joegoslavië afkomstige beeldhouwer Miletic een schetsopdracht gaf voor een beeld bij de Beatrixbrug. Het moest een eerbetoon worden aan de geschiedenis van de Zaanstreek, de houtmolens en het vele werk dat daar door duizenden mensen is verricht. Miletic maakte een krachtig en bonkig beeld van een naakte man. Niet zomaar naakt, maar naakt zoals de Grieken hun godenbeelden maakten. Alsof Miletic wil zeggen: deze arbeider is het waard aanbeden te worden als een god. Een klein hoofd, een hoekige kaaklijn, vastberaden blik, stevige armen, grote handen en voeten. Stoer. Krachtig. Een reus van bijna vierenhalve meter! Een eerbetoon aan mensen die handwerk verrichten. Maar het beeld werd nooit geplaatst, want voor het af was begon de rel.
Het in beton gegoten beeld werd door kunstkenners afgekeurd en verhuisde naar het Waterlooplein in Amsterdam. Een groot deel van de bevolking van Zaandam was razend. Zij wilde het beeld wél! Begin jaren negentig moest het beeld daar ook weer weg uit Amsterdam. Het kwam tijdelijk langs de Provinciale weg in Zaandam te staan.In 2002 is de originele betonnen houtwerk voor het Zaans Museum geplaatst in aanwezigheid van Slavomir Miletic. Daarmee kreeg het 40 jaar na de opdracht eindelijk een officiële plek in de Zaanstreek. Tegelijkertijd werd geld ingezameld om een bronzen versie te maken, daarvoor werden miniatuur beeldjes van de houtwerker verkocht. Door uitbreiding van het Zaans Museum met het Verkadepaviljoen in 2009 en vernieuwde entree in 2011 verhuisde de betonnen versie naar het Kunstcentrum aan de Vincent van Goghweg, waar deze nog altijd staat. De bronzen houtwerker kreeg in 2004 een vaste plaats in de houthaven aan de Provincialeweg in Zaandam. De plek waar ooit het hout aangevoerd werd.
008 - De Woordenflat
Kunstproject Badhuisweg . Het is een creatie van kunstenaar Dominique Panhuysen, in samenwerking met bewoners van het appartementencomplex "Hogerwal" aan de Badhuisweg. Inspiratiebron voor het werk is het bijzondere uitzicht dat alle bewoners hebben. In 2009 hebben zij vanuit hun woning, enkele woorden die de bewoners van het appartementencomplex gebruiken voor het uitzicht dat zij vanuit hun woning hebben. Woorden uit de verhalen zijn uitvergroot en gemonteerd achter de glazen puien. Ontmoetingen met bewoners leidde tot rondleidingen in de omgeving van de Badhuisweg. Zij vertelden over hun uitzicht, over vroeger en over hoe het wonen nú is op het Zaaneiland. Tekstfragmenten uit de verhalen zijn uitvergroot en gemonteerd achter de glazen puien van het appartementencomplex op de Badhuisweg. In augustus 2022 is de letterkunst opnieuw aangebracht.
009 - De Dolder
Plein Spiekerook / Badhuisweg. Op het grote plein tussen Spiekerook en Badhuisweg maakte Olivier Rijcken een dolertekening van leemverf. Dolers is de benaming voor de labyrinth-doolhofachtige patronen die Olivier Rijcken sinds 2011 maakt. Hij bracht de Dolder in juni 2014 aan. Oorspronkelijk startpunt waren de ontwerpen van Keltische tuinen. Inmiddels heeft hij zich deze patronen eigen gemaakt en er een andere draai aangegeven.
Ook onderzoekt hij verschillende materialen, verwerkingen en verdieping. Hoe dan ook, ze blijven een universeel karakter behouden. Trefwoorden zijn: verbinding, beweging en je-weg-vinden-in-een-veranderende-wereld. In augustus 2022 is De "doler" op het plein weer opnieuw wit gekleurt. Bewoners namen zelf de verfroller ter hand om de grillige witte lijnen van kunstenaar Olivier Rijcken te witten.
010 - De Eilander
Zaandam - Het eiland, op de kop van het eiland bij de straat Kimito. Het kunstwerk is zes meter hoog.
Rob Sweere is de kunstenaar. Het kunstwerk heeft € 50.000,00 gekost. Veel bezwaar was er tegen dit kunstwerk door een deel van de eilandbewoners. Februari 2016 is het bezwaar ongegrond verklaard.
In Oktober is het kunstwerk onthuld door de wijkwethouder Jeroen Olthof.
011 - Scheepsonderdelen
Sarema
012 - Het Baken
Houthavenkade: Scheepvaartbaken stond aan de zuidpunt van het eiland te Zaandam. De scheepvaart geleidebakens bestonden uit een stelsel van twee masten die in elkaars verlengde, evenwijdig aan de Voorzaan stonden opgesteld. Eén mast stond aan de zuidelijke punt van het eiland in de Voorzaan. De andere mast stond aan de Hogendijk. De mast die stond aan de zuidpunt van het eiland is een houten, geteerde constructie, die bestaat uit een verticale balk, gesteund door een houten voet van vier verticale balken, gestijfd door diagonale balken en aan de bovenzijde met horizontale balken tot een platvorm gemaakt. Via een trap kan het platvorm worden bereikt. Vandaar kan men via treden die zijn bevestigd aan de verticale balk de top bereiken. De top bestaat uit een metalen, gelijkbenige driehoek met de punt naar boven. De driehoek bevat verticale ribben. Aan de voorzijde is een wit elektrisch licht bevestigd.
013 - De Roos
Den Uylbrug, Havenbuurt Zaandam. Jan Wolkers (1925), 1990, staal en glas, ca. 9 meter. Toen de Den Uylbrug werd gebouwd vroeg men Jan Wolkers er een beeld voor te maken. Den Uyl was, zoals je misschien weet, een belangrijke politicus uit de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Zijn politieke partij was de Partij van de Arbeid, PvdA, met als symbool de rode roos. Nu je dat weet kijk je waarschijnlijk anders tegen dit beeld aan. De kleur rood is duidelijk aanwezig; het glas is rood. Rood staat voor bezieling en idealisme. Je weet, als je opgewonden bent krijg je een kleur. De vier glanzend roestvrij stalen armen vormen de bloembladen. Volgens de kunstenaar houden die het idealisme een beetje in toom. Als een soort kader. Het beeld staat hoog op een stenen voetstuk, zodat het vanaf de weg én het water goed zichtbaar is. Het schittert en glanst en ziet er door de gebruikte materialen high-tech uit. Industrieel.
16 augustus 2022
014 - Pixelpoort
Den Uilweg - Fietserstunneltje zie de afbeeldingen > > >
De Pixelpoort is een weergave van allerlei afbeeldingen in de vorm van een tegelwand. Iedere tegel staat voor één pixel. Zaankanters werden warm gemaakt om hun tekening digitaal aan te leveren. De tunnel werd geopend op 4 september 2009. Ongeveer 800 Zaankanters, van kinderen tot kunstenaars hebben meegedaan. Het ontwerpteam bestaande uit Reinder Bakker, Hester van Dijk, Maartje Dros en Eric Klarenbeek heeft uit diverse afbeeldingen een selectie gemaakt, welke tot één samenhangend geheel, in de fietstunnel is te bewonderen. Fietsend vanaf Amsterdam ziet men abstracte patronen, dieren, een Zaan-meermin en het havengebied bij nacht met vissen en vuurwerk. De Zaanse kant laat fabrieken langs het water zien en groene Zaanse huisjes en molens.
“Wij zijn bezig met de voorbereidingen voor het herstel van het kunstwerk De Pixelpoort. We hebben contact gelegd met de kunstenaars en we hebben een bedrijf gevonden dat de tegels kan zetten. Echter het zijn speciale tegeltjes die we moeten bestellen en die niet op voorraad zijn.’
Wanneer er betegeld gaat worden en of hetzelfde kunstwerk gereconstrueerd wordt, weten we niet. ( De Orkaan )
015 - Paddington
Hemkade 45
Deze Eik is bewerkt.
Er is een beer uitgesneden.
De verfilming van de klassieke kinderserie.
Een jonge Peruviaanse beer met een grote passie, reist naar Londen om een huisje te vinden. Alleen en verdwaald eindigt het beertje op Paddington Station, waar hij er achter komt dat het stadsleven niks voor hem is. Op het station wordt hij gevonden door de familie Brown, die het beertje in huis neemt. Alles lijkt goed te gaan voor het beertje totdat een museumconservator het unieke beertje ontdekt.
016 - Het volk zei "nee"
28 november 2011: Wethouder Leny Vissers-Koopman van cultuur onthulde het bord met de afbeelding van een Schotse Hooglander in het Vijfhoekpark. Het bord is gemaakt wegens een bewonersactie tegen de bouw van een gevangenis in het Vijfhoekpark. Inmiddels is dit tien jaar geleden dat er 37.121 stemmen waren voor het behoud van het Vijfhoekpark. Het bord is een idee van de gebroeders Visser. De kunstenaar is Riet Deerenberg.
017 - Buurtbanken
Vier Buurtbankjes aan de Notenlaan zijn geplaatst in het Vissershop op 10 juli 2007 door wethouder Ronald Ootjers, deze is tevreden met het resultaat en zegt: "Deze speciaal vormgegeven banken zijn uniek en maken het zitten langs de Zaan extra bijzonder". Hij verwacht dat ze met plezier gebruikt zullen gaan worden. Kunstenaar: Studio Jurgen Bey Vissershop en plan de Conrad Zaandam , sociaal/vormgeving opdracht in 2005, financiers A.C.B.
018 - Tegels
Vissershop Tegels met een verhaal 2006. Ze liggen verspreid in het Vissershop, zijn duidelijk zichtbaar en groter dan de normale stoeptegels. De apotheose van "Sloophamer Schatkamer", het project van kunstenares Ida van der Lee, waarmee de bewoners afscheid namen van het oude Hop en hun herinneringen een plaats kregen. De verhalen over het oude buurtje zijn vastgelegd op natuurstenen tegels van 60 x 60 cm en maken nu deel uit van het straatbeeld van het nieuwe Hop. De bewoners van Vissershop lopen dagelijks over de tegels en daardoor zullen de teksten slijten, net als de herinneringen. Ida van der Lee heeft er vrede mee. De 97 tegels zijn in de zomer van 2006 gemaakt en gelegd. In december werd het gehele project afgesloten met een feestelijk moment. In 2000 werd Ida van der Leer door de gemeente Zaanstad gevraagd om de sloop en herbouw van Vissershop met een kunstproject te begeleiden.
019 - Bollen
School De Voorzaan, Lindenlaan 2. Lies van der Sluis (1935), 1993, beton, ca. 0.60 meter. Als je een beetje thuis raakt in het bekijken van beelden, zul je op een gegeven moment kunnen raden uit welke tijd een beeld ongeveer stamt. Zo was het in de jaren ’90 van de vorige eeuw erg in om geen op zichzelf staande beelden te maken, maar kunst die met de omgeving te maken had. ’Omgevingskunst' wordt dat genoemd. Liefst moest het ook nog gebruikt kunnen worden. Een beeld van de traditionele, bekende materialen zoals brons was taboe, te veel museumkunst. De kunstenaar was meer architect, of landschapsvormgever, of hovenier. Als materiaal werd gekozen voor bestrating, beton, planten en struiken. Het speelbeeld van Lies van der Sluis past binnen deze gedachte. Een hele serie blauwe betonnen bollen in slagorde, op paardensprong afstand van elkaar.
020 - "The community table"
Poelenburg "The community table", 1989, staal, lexaan, foto's, licht, ca. 1 meter, kunstenaar Dennis Adams (1948) staat voor buurthuis "De Poelenburcht", Poelenburg hoek Weerpad. Een lange tafel met veertien stoelen, zeven aan elke kant, zo ziet het kunstwerk van de Amerikaanse kunstenaar Dennis Adams eruit. De zitjes ogen als roeibankjes; het onderstel is veel groter dan het zitje zelf. Aan een rij zitjes zijn lichtbakken bevestigd met foto's. Foto's van kijkjes in de buurt. Het is een Beeld van een tafel met zitjes. Natuurlijk kun je gaan zitten om te picknicken, daarvoor is de tafel ook bedoeld. De kunstenaar heeft geprobeerd niet alleen een mooi beeld te maken, maar ook iets wat de mensen die in deze buurt wonen bij elkaar zou moeten brengen. Volgens hem hebben alle allochtone bewoners van Poelenburg die huis en haard hebben verlaten om in Nederland te komen werken, heimwee naar hun vaderland. Het plan was familiefoto's en foto's van voorwerpen uit hun vaderland in het kunstwerk op te nemen.
De tafel met veertien stoelen staan er nog, maar de lichtbakken zijn er niet meer.
Waarschijnlijk voor renovatie voor de nieuwbouw van het buurthuis.
021 - De "Fontein"
Poelenburg Poelenburg nr. 156, zonder titel, "Fontein", 1997, keramiek, Esma Yigitoglu. De "Fontein" van Esma Yigitoglu heeft een gefacetteerde cilindervorm, het materiaal en de mediterrane kleurstelling sluiten aan bij de toegepaste kunsttraditie van de Islam. Zo past de fontein goed in de directe omgeving van de Sultan Ahmet-moskee in Poelenburg-Zaandam. De fontein staat voor de Sultan Ahmet-moskee. "Het vierkant als basis staat voor de vier windrichtingen en voor de wereld; de driehoek er boven representeert het goddelijke en de eenheid van geboorte, leven en dood", volgens de kunstenaar. De bron - de fontein - is niet alleen in de Turkse sprookjes, maar overal ter wereld een symbool van de goddelijke kern van het leven. De fontein is symbolisch voor de reinheid van de
022 - Pilaar
Winkelcentrum 'De Bloemkorf' E.Heijmansstraat. Coen Wilderom (overleden)/Floor van Dusseldorp (1940), 1990, staal, ca. 7 meter. Een rode stalen mast markeert het winkelcentrum De Bloemkorf. De vierkante buis is boven het midden open. Daar steekt een citroengele buis door het gat. Een grijsblauwe stalen driehoek zeilt de zuil in tweeën. (Donker)-rood, (citroen-)geel en (grijs-)blauw, de drie basiskleuren, enigszins veranderd. Het beeld staat precies tegenover het midden van de weg, zodat je het van verre kunt zien als je aan komt rijden. Zo is het bedoeld. De kunstenaar Coen Wilderom maakte meestal kunstwerken als herkenningstekens.
nr 1 - bij Zuiderven 1
023 - Mozaïk Tableau's
Zuiderven - de Weer - Wachterstraat - Poelenburg - Weerpad
Het Kerkepad dat vroeger liep tussen Zaandam - Oost en Oostzaan. Vanaf de Zuiderven via de Wachterstraat naar de
Grote Kerk te Oostzaan. Met vijftien Mozaiëk tableau's van 60 x 90 cm is dit door een deel van de leeringen van vier Zaandamse scholen in 2014 als een geschiedenis project ontworpen. Daarop staan de lokaties met de onderwerpen die door de tegels worden uitgebeeld, zij hebben een (Oost-)Zaans onderwerp. Deze staan vermeld bij de foto's. De eerste tegel ligt bij de Zuiderven en de laatste tegel ligt bij de kerk in Oostzaan. Dit met onderleiding van de kunstenaressen Anke en Ineke Breur. Zie ook Oostzaan - 04 Er zijn elf tegels in Zaandam en vier in Oostzaan.
024 - De Poort
De Poort van het Darwinpark.
(Achter het Wachtershof)
025 - "Moerastuin"
Darwinpark - (achter E.Heimanshof) Kunstwerk "Moerastuin",kunstenaar Kees Bierman. Een merkwaardige tulbandvorm omsluit de centrale Poel in de moerastuin, die kikkers en salamanders moet trekken. De koepel is beplant met wilde wingerd, een vriendelijke maar hardnekkige klimplant, waarvan de bladeren vooral in de herfst prachtig vlammend kleuren. In de winter verliest de wingerd zijn bladeren en wordt de ijzerconstructie weer zichtbaar door het netwerk van ranken heen.
026 - Het Kasteel
Darwinpark
Het Kasteel zegt een bewoner.
(Achter het Thijssenhof )
027 Kunstwerk - Schooltuinen
Cliënten van Odion hebben een kunstwerk gemaakt voor de schooltuinen in het Darwinpark.
Het Natuur- en Milieu Centrum Zaanstreek werkt nauw samen met Odion.
Cliënten van deze zorginstelling helpen onder andere met het voeren van de dieren en het onderhouden van de paden.
Het bestuur van het Natuur- en Milieu Centrum Zaanstreek laat weten ontzettend blij te zijn met het kunstwerk:
een halve cirkel waarop twee kinderen staan afgebeeld die aan het tuinieren zijn.
028 - Man - Vrouw
Darwinpark
Het park bij de Koopvaardijkstraat.
Drie kunstwerken.
Theo Schepens - 06-12-2009
029 - Pax Christi
Galeistraat 1 - Het beeld staat achter op het schoolplein. Beeld Pax Christi, 1975, kunstenaar Jan Baptiste de Winter. Jan Baptiste de Winter is één van de belangrijkste Zaanse beeldhouwers. Het plantaardige motief van zijn ontwerp de "Opengebarsten Vrucht" ziet men terug gecombineerd met een kompas, in het beeld "Pax Christi", het staat voor scholencomplex Pax Christi/Het Kompas (later De Windroos genoemd) in Zaandam. (= verbrand en later school de Vuurvogel genoemd).
030 - Zonnewijzer
Schoolplein Vrije School Zaanstreek, Galjoenstraat 111-B. Bij de Vrije School Zaanstreek is het traditie dat de leerlingen van groep 8 de school een cadeau geven waar én de school wat aan heeft en waarmee ze in herinnering blijven. Deze keer is een flinke inspanning geleverd en dat heeft geleid tot een zonnewijzer van 1 meter doorsnede. De constructie (beton, stalen sokkel en 'naald') zijn door een paar vaders gemaakt, de keramische bekleding is het werk van de kinderen en een aantal ouders. De zonnewijzer werkt (als er zon is ...) en geeft de zonnetijd weer. Het is dan ook gemaakt door een collectief van leerlingen groep 8 en ouders, jaargang 2011-2012.
031 - Keramisch reliëf
De Weer 79
Bedrijfspand van Peter Pals Makelaardij
Keramisch reliëf ca. 150x50 cm.
032 - " Meerpaal"
In het plantsoen aan de Weer een kunstwerk " Meerpaal".
(op de meerpaal D.Br.1).
033 - Watermeter
Heijermansstraat
Burgemeester In 't Veldpark
De Watermeter
034 - "Compositie"
Gerhardstraat Burgemeester In 't Veldpark.
Beeld "Compositie" door beeldhouwer Hans Verhulst (1960).
Verhulst was lid van de "Groep Amsterdam"en naast kunstenaars als Pieter d'Hont en Paul Koning
op de toonaangevende expositie "Sonsbeek 49" vertegenwoordigd met drie vrouwenfiguren en
op "Sonsbeek 55" met twee koppen.
035 - "Ontplooiing"
H. Gerhardstraat 77
Beeldje "Ontplooiing, steen, kunstenares Clasien Kramer.
Aangeboden door de bewoners van bejaardenhuis "Het Mennistenerf",
doopsgezind zorgcentrum, op 13 juni 2004.
036 - "de jeugd"
M. Simonszstraat Binnenterrein Mennistenerf
Beeld "de jeugd"
037 - De Anton de Kombrug
De brug in de Vermiljoenweg, over de gouw in Zaandam heeft een metamorfose ondergaan.
Van een saaigrijs gevaarte is deze veranderd naar een kleurrijke uitstraling.
Het is vernoemd naar de Surinaamse vrijheidsstrijder Anton de Kom (1898-1945).
Elk jaar is hier de Zaanse Keti Koti-viering.
In 2022 is in de raad van Zaanstad een motie aangenomen om de Anton de Kombrug en het viaduct onder de brug een ‘historisch-artistieke upgrade’ te geven. Een team onder leiding van Olivier Rijcken, Orlando Hellings en Sjors Knol is een week bezig geweest met het schilderwerk. De naam is in koeienletters op de zijkant gezet, op de dragers van de brug zijn de silhouetten aangebracht van Nederland, Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, St. Eustatius, St. Maarten en Suriname.
Klik op YouTube voor het filmpje van de Orkaan.
038 - Staande man
Krugerstraat, in het plantsoen Louis Paul (1947), 1980, brons, metaal en beton. Verdwaald in het plantsoen van de Krugerstraat staat deze man van Louis Paul. Eenzaam op een grote grasvlakte. Stoer, de armen over elkaar, het ene been iets naar voren. Op ware grootte. Zijn heupen zijn smal, zijn schouders breed. Aan de huid van het beeld is duidelijk te zien dat het eerst geboetseerd is geweest. Je kunt de sporen aflezen. Paul heeft met zijn vingers in de klei geveegd, met een spatel en een getande lijmkam, grof en fijn. Dit beeld is niet speciaal voor deze plek gemaakt. Het zou eigenlijk overal kunnen staan.
039 - Toren van Babel
Jacob Rekstraat Toren van Babel, 1988, hout/verf, ca. 3 meter hoog, kunstenaar Enric Adséra Riba (1939). Staat in het plantsoen aan de Jacob Rekstraat een beetje achteraf. Het is ongekleurd en abstract. Het bestaat uit negen dezelfde vormen die verschillen in lengte. Op het hout staan getallen en lettercombinaties: 24, 26, AB, BC, etc. Het lijkt geheimtaal, verwarrend, als een Babylonische spraakverwarring, maar zodra je alle letters hebt kunnen vinden blijkt dat alles goed overdacht is. De letters dragen bij aan het idee dat dit beeld als bouwpakket gemaakt is. Adséra werkt vaker met sjabloonletters, ook in zijn etsen.
040 - "Bezinning"
A.F. de Savornin Lohmanstraat. Plantsoen van het Verzet met oorlogsmonument. Beeld "Bezinning", 1948, ca. 4 meter. Kunstenaar Theo van Reijn (1884-1954). Vlak na de oorlog gaf de toenmalige gemeente Zaandam opdracht aan de beeldhouwer Van Reijn een beeld te maken voor alle Zaandammers die in de oorlog omkwamen. Het werd deze dromerig glimlachende vrouwenfiguur, die net lijkt te ontwaken. Ze ligt nog half onder een laken en heeft haar bovenlijf geheven. Zij heft haar rechterhand als groet. In haar linkerhand draagt ze bloemen, een geschenk voor hen die vielen. Eronder staat de tekst: "Laat hen niet vergeefs gestorven zijn". Interessant is om te zien, ze lijkt te bewegen, te leven, hoewel ze - als je goed kijkt - meer robotachtig dan menselijk is. Kijk maar eens naar haar ingesnoerde middel. Haar hoofd is veel te groot voor haar lichaam, haar armen te massief en haar voeten te klein. Tenminste als je haar met een gewone vrouwen vergelijkt.
20 - Voor meer informatie zie de pagina oorlogsmonumenten.
041 - "Spel van licht en schaduw"
Pascalstraat Pascal College, Pascalstraat 4, sculptuur "Spel van licht en schaduw", Hans Petri (Weerselo 1919- Dordrecht 1996), 1965, roestvrijstaal. Uit de groene struiken rijst het stalen beeld van Hans Petri op. Opgebouwd uit hoekige vormen, nergens een gebogen lijn. Driehoeken, ruiten en trapeziums. Figuren uit de wiskunde. Samen vormen ze een abstract beeld, onherkenbaar. Voor de een is het bergkristal, voor de ander een insectenoog. De kunstenaar wil ons niets opleggen. Hij noemt zijn beeld "Spel van licht en schaduw".
042 - Twee Pilaren
Zuiderzee 200
Zuiderzee College
Kunstenaar R. Strijk,
1994, staal en beton, ca. 5 meter.
043 - "Het gezin"
Zuiderzee College - Hoogaarslaan: Het beeld stond tot 2018 bij het scholencomplex aan de Vlielandstraat / Provincialeweg . Nu is daar het Business Center "BedrijvigeBij" gevestigt. Het beeld is meeverhuisd met de school, naar de locatie Zuiderzeecollege. "Het gezin", 1956, ca. 1 meter hoog, kunstenaar Cor Hund (1915-2008). Cor Hund, Nederlands beeldhouwer en schilder/tekenaar. Op elfjarige leeftijd naar de Grafische School gestuurd om lithograaf te worden. Van 1932 tot 1938 volgde hij de avondopleiding van de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam onder Hendrik Jan Wolter. Na 1942 legde hij zich toe op de beeldhouwkunst. Hij werd nogmaals toegelaten op de Rijksacademie in de beeldhouwklas van Bronner. In 1946 won hij de Gouden Prix de Rome en kon hij aan de slag als hoogleraar aan diezelfde Rijksacademie.
044 - De hand
Jachtenlaan 1
Een kunstwerk wat een hand afbeeld.
De kunstenaar is Joost van den Toorn. Geboren 27 juni 1954 te Amsterdam.
Het kunstwerk is geplaatst in 2012. Joost heeft heel veel kunstwerken gemaakt,
zie zijn website: www.joostvandentoorn.nl
045 - "De Ontplooiing"
Twiskeweg Poelenburg/Hoek De Weer, sculptuur " De Ontplooiing", aluminium, kunstenaar Eugène van Lamsweerde. Eugène van Lamsweerde (1930) woonde Romilly-sur-Seine, Frankrijk, werkte tot de jaren '80 uitsluitend als beeldhouwer, hoewel, gehouwen heeft hij nooit, hij construeerde. aanvankelijk in klei en was, later in metaal. Hij realiseerde een groot aantal monumentale werken, in Nederland o.a. in de paleistuin Noordeinde, voor de hoofdingang van de Hoogovens, bij de hoofdpost Brandweer in Amsterdam, in de haven van Tilburg en bij het voormalig ministerie van Onderwijs te Zoetermeer.
046 - Wijkjuweel
Walvisvaardersbuurt
Straat Davis - Wijkjuweel
Suzan Drummen - 2009
047 - Muurtekening
Walvisvaardersbuurt
Straat Davis / Morgensterstraat
048 - Torentje
Kapelaan Gerrit Grootstraat.
Herdenkingsplek WO II
Toren van oude kapel Sint Jan ziekenhuis.
21 - Voor meer informatie zie de pagina oorlogsmonumenten.
049 - Zonnewijzer
Pieter Lakplantsoen
050 - Schaakbord
Het licht in het plantsoen tussen de Zuiddijk en Burcht. Zondag 18 december 2016 heeft Sport-wethouder Jeroen Olthof het schaakbord officieel geopend. Het bord is een idee van buurtbewoners Yede Bruinsma en Storm de Roos, die samen met buurtbewoners Björn van Rheenen, Laura Dumas en Simone Ronchetti van Buurtvereniging Tussen Zuiddijk en Zaan en Frank Tijdeman, van ZSC Saende en Schaakpret het plan uitwerkten. Gebiedsbeheerder Cees Fleur steunde het idee. Via het Sociaal Wijkteam Zaandam-Zuid werd subsidie geregeld. De gemeente zorgde voor de stukken en de aanleg van het schaakbord. De exploitanten van Café de Schot en Bloemenkiosk de Burcht gaan de sleutel van de opbergboxen voor de grote speelstukken beheren.
051 - Claude Monet
Wandelroute van 25 zaanse schilderijen van Claude Monet.
De Stichting Monet - Zaandam heeft in juni 2022 vijf nieuwe tegels gelegen.
Deze tegels vind u op de Prins Hendrikkade (t.o. nr 33), bij het Zaantheater, op de Beatrixbrug,
in de Parkstraat t.h.v. nr 96 en op de hoek Vincent van Goghweg - Westzijde.
De QR Code zegt: www.moiza.nl
052 - Monet als huisschilder
Sommige plekken van de Oostkade bij de sluis van Zaandam kunnen echt alleen maar mooier worden, wat je er ook mee doet. Dat geldt gelukkig ook voor het duistere hoekje waar Jacob Passander,
de beroemde Monet - impersonator, huisjes heeft geschilderd.
En de titel van zijn kunstwerk luidt "Monet als huisschilder".
Passander / Monet eert met dit werk de schilder die 150 jaar geleden Zaandam bezocht.
April 2022: Helaas is het kunstwerk helemaal beklad.
8 Juni 2021
053 - "Ichthus"
Oostkade Vis "Ichthus", 1984, hoogte 0.70 meter, op voetstuk van Travertijns marmer, kunstenares Theresia van der Pant. Een verbeelding van "De kracht van de zwembeweging". Staat aan de Oostkade bij de sluiskolk. Dierenbeeldhouwster Theresia van der Pant (1924), leerlinge van Piet Esser en Oscar Jespers, stond vooral onder invloed van de moderne Italiaanse naturalistische beeldhouwers Marino Marini en Giacomo Manzù. Zij trachtte met haar "Vis" de "kracht van de zwembeweging" uit te beelden. De alternatieve titel "Ichthus" verraadt dat hierin ook een christussymbool kan worden herkend, zoals de vroege christenen op de catacombenwanden aanbrachten. Van der Pant is evenals bij haar "Reiger" goed geslaagd in het weergeven van de essentie, met andere woorden in het abstraheren.
054 - Beeld
Oostkade 26-32
Op de gevel van het perceel,
meerdere beelden
055 - 't Sloishois
Wilhelminasluis.
Kunstenaar Jan Willem Kaaijk
056 - "Staakt, Staakt, Staakt!"
Brugleuning Wilhelminabrug bij Zaantheater, verzetsmonument "Staakt, Staakt, Staakt!" , 2001, 0.40 meter hoog, kunstenares Truus Menger (1923). Schuin voor het theater op de brugleuning staat dit kleine beeldje van Truus Menger. De titel is Staakt, Staakt, Staakt!. Een man met pet houdt een groepje mensen en kinderen tegen om ze toe te spreken. Hij gebaart heftig. De fietser is zichtbaar getroffen; hij steekt zijn arm op alsof hij zeggen wil: "Actie!". Hoewel het beeldje ten onder gaat tegen de enorme leegte van het water en de maat van de brug, is deze plek speciaal gekozen om te herdenken dat het verzet (in de Tweede Wereldoorlog) in het hart van Zaandam begon.
Het beeldt de verontwaardiging van toen uit en vormt een symbool van waakzaamheid voor de huidige generatie. Het beeldje is in 2001 door Truus Menger onthuld. Zij werd daarin bijgestaan door oud-burgemeesters Arie Lems en Ruud Vreeman. Truus Menger was een vriendin van Hannie Schaft, zij maakten ten tijde van de oorlog deel uit van dezelfde verzetsgroep. In de Zaanstreek wordt op 26 februari de Februaristaking 1941 herdacht.
23 - Voor meer informatie zie de pagina oorlogsmonumenten.
057 - Klankschaal
Een ieder heeft recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van zijn persoon. (deze tekst staat op de klankschaal) Vrijdag 10 dec. 2010: de onthulling van de Klankschaal. Op de Pier bij de Wilhelminabrug naast het Zaantheater . In bijzijn van de kunstenaar de heer Jerome Symons en vele genodigden. o.a. Burgermeester Geke Faber en Mevrouw Agnes Jongerius: Vakbondsrechten in een internationale context. Om 15:00 uur werd de Klankschaal onthuld. Dit door de voorzitter van de Stichting mensenrechtenmonument de heer Ko Kroesen.
De onthulling werd omlijst door een lied, dat voor deze gelegenheid is geschreven door Hans Kuyper (stadsdichter van Zaanstad) en op muziek gezet door Jurriaan Berger (stadscomponist van Zaanstad). Het werd gezongen door Rinette van den Bergh, begeleid door een ensemble onder leiding van Jurriaan Berger. Dank zij de gemeente Zaanstad, SNS Reaalfonds, ir P.M. Duyvisfonds, een heel geslaagde kunstveiling, bijdragen van een groot aantal maatschappelijke instellingen, bedrijven en particulieren. Vanuit het bedrijfsleven en de gemeente zijn bovendien bijdragen in natura verstrekt (onder meer transport, hijswerk, verlichting). Docenten en leerlingen van TETRIX Bedrijfsopleidingen, ROC en GOFLEX ontwierpen en bouwden de draagconstructie. Tal van bedrijven hielpen met gratis folders en andere communicatiemiddelen en actiemateriaal.
058 - Wapenstenen
Damkade bij de oude sluis
Jacob van der Beek - 1724
059 - Bankjes
Nicolaasstraat - Zaantheater
Bankje van Freek en een bankje van de Wilhelminasluis 2020
060 - Kunsttoepassing lichtgevel Zaantheater
Noord- en zuidkant van de toneeltorenBert Neelen (1950), 1998, projectoren, glasfiber kabels. Het kunstwerk aan de zijkanten van het Zaantheater valt overdag minder op dan wanneer het donker is. Het vormt één geheel met het gebouw. Kijk maar eens goed: het zijn de vierkante groenige glazen staafjes die uit de muren van de hoge bakstenen toneeltoren steken. Ze zijn volgens een vast patroon aangebracht, in rijtjes boven en naast elkaar. Elk staafje steekt onder een andere hoek uit de muur, alsof je ze van binnenuit zou kunnen laten bewegen. Dat zie je het best aan de schaduwen op de muur (als de zon schijnt): die zijn allemaal anders. 't Is net een ongeschoren kin. In donker is het een heel ander beeld. Een zogenoemd lichtorgel zorgt ervoor dat de staafjes opgloeien; het licht 'loopt' als het ware over de gevel. Je vindt het misschien een vreemd beeld, maar licht hoort bij theater. En wie wel eens in Afrika geweest is, in Mali of Burkina Faso, weet dat ze daar gebouwen maken van gladgestreken modder met allemaal takken die uit de muur steken.
061 - Czaar Peter (Peter de Grote)
Damplein Leopold Bernstamm (1859-1939), 1911, brons en steen, ca. 7 meter. Een van de oudste beelden van de Zaanstreek is dit geschenk van de Russische Czaar Nicolaas de Tweede aan Zaandam. Een monument. Een stoere botenbouwer in mooie kleren, hoog op een sokkel zodat iedereen hem goed kan zien. Hij staat niet te poseren maar is werkend afgebeeld. De beeldhouwer heeft maar een klein stukje van de boot afgebeeld. Net groot genoeg om op het voetstuk te passen. Loop eens om het beeld heen; het ziet er van alle kanten anders uit. Daar heeft de beeldhouwer rekening mee gehouden. Van de Russische tekst op het voetstuk staat aan de achterkant de vertaling.
062 - Voetstappen
Dam - Czaarpeterstraat - Krimp
Czaar Peter Manifestatie
Reinier den Adel
