065 - Portret van Menschikoff
Midden van de Menschikoffstraat. Reinier den Adel (1950), 1985, steen en keramische beton, 2.50 meter. Nóg een beeld als gedenkteken, net als dat van Czaar Peter (1.1). Het stelt Menschikoff voor, een Rus die als raadgever met Czaar Peter mee naar Holland kwam in de zeventiende eeuw. Reden om hem met een monument te eren.
066 - Achterschip van Czaar Peter
Sacharovplein aan de Czarinastraat. Henk Dil (1937-1993), 1985, beton ,staal en metaal, ca. 3 meter.
Het is trouwens geen deel van een echte boot, want heb jij wel eens een sloep gezien met zulke kieren tussen de planken?
Dit is óók een monument. Vlakbij deze plek zijn enkele scheepswerven geweest.
067 - "Drie figuren in strijd"
Czaar Peterstraat Russische Buurt beeld "Drie figuren in strijd", 1985, steen en natuursteen, 1.80 meter hoog, beeldend kunstenaar Gerrit Graas. Het beeld is niet gegoten maar uitgehakt, ofwel uitgehouwen. De titel is "Drie figuren in strijd", maar het is blijkbaar een rustige ruzie want de drie staan dicht tegen elkaar aan, zonder beweging. Als een compact blok. Zo sta je in het echt nooit; meestal bewaar je afstand tot elkaar. Ze staan met hun rug naar buiten. Wij hebben er blijkbaar niets mee te maken. De drie mensen zijn hoekig weergegeven. Ze hebben lange mantels aan en een draagt een kap. Allerlei details zoals neus, mond ogen zie je niet. De buitenkant, de huid, is op een heel bijzondere manier afgewerkt. Met een speciale beeldhouwerbeitel heeft de kunstenaar er groeven in gemaakt. Zo kun je zien welke kant hij op gehakt heeft. Het werk van Graas vertoont enige gelijkenis met de monumentale bouwplastiek van de Amsterdamse School, de beweging waar Jan Bronner en Theo van Reijn uit voort kwamen.
068 - Tolstoi
Midden in de Tolstoistraat. Jean Baptist de Winter (1929-1985), 1985, metaal en brons, ca. 2 meter. Tolstoi is een beroemd Russisch schrijver. Er is niet alleen een straat in Zaandam naar hem vernoemd, maar je ziet hier ook een beeld van hem. Het is net zo groot als een levend mens, maar moet je eens kijken naar zijn armen en benen. Ga er maar eens naast staan, dan zie je dat het best. Hij staat zo maar op straat, op een heel klein voetplaatje. Vanuit de verte lijkt hij wel echt. Zijn armen hangen langs zijn zij. Je ziet nergens aan dat hij schrijver is; je moet het weten. Het beeld is gemaakt van brons. Eerst moet je met de hand van zachte klei of boetseerwas een 'model' maken. Daarvan kun je dan een afgietsel in brons laten maken. Brons roest niet en is erg taai. Bronzen beelden kunnen goed tegen regen, wind, zon, uitlaatgassen, vuil en stof.
069 - De Morgenrit
Zaandam - Gedempte Gracht - Het beeldje "De Morgenrit" gemaakt door Eric Claus in 1970.
Is in oktober 2011 verwijderd wegens herinrichting van de Gedempte Gracht.
Op 4 april 2016 is het kunstwerk is weer teruggeplaatst op de Gedempte Gracht voor C & A
070 - Potplant
Zaandam - Ankersmitplein - "Potplant" van Huub Kortekaas 1983.
Het kunstwerk is een geschenk van Albert Heijn.
Het is toen onthuld door de toenmalige burgemeester Arie Lems van Zaanstad.
Wegens het Inverdan is het in 2011 verwijderd van het Ankersmidplein.
Op 4 april 2016 is het kunstwerk is weer teruggeplaatst op het Ankersmitplein bij de Primark.
071 - Wensvijver
Zaandam - Inverdan - Vóór de vergaderzalen van het Inntel Hotel stroomt de wensvijver. Het water van de Bron van Verdraagzaamheid. Dit kunstwerk, gemaakt in 2012 door kunstenares Baukje Trenning, bestaat in de definitieve situatie uit een waterbron, de watercascade en de waterval. Op de bodem van de waterbakken heeft de kunstenaar 'munten' bevestigd. Ze verwijzen naar de munten die mensen in een fontein werpen om een wens te mogen doen.
072 - Zaanoverproject
Zaandam: in kader van het Zaanoeverproject. Ontwerp van kunstenaar Klaas de Boer, april 1992, het object is terug te vinden bij elke locatie die een verandering heeft ondergaan. Het is een grootschalig vernieuwingsproject. Op 1 juni 1989 gaf de gemeente Zaanstad hiervoor het startschot. Doelstelling: niet alleen fabrieken langs de Zaan, maar ook meer huizen, kantoren en recreatieve voorzieningen. Inmiddels zijn er veel plekken toegankelijk voor publiek. Het Zaanoeverproject is begonnen als een idee om de oevers van de Zaan een beter aanzien te geven. Ze moeten er wat aardiger uitzien; want ze zijn op een heleboel punten verloederd.
Dan moet je kijken naar het wonen, werken en recreëren en kijken hoe je daar een verfraaiing aan kan geven, een verbetering. 6 april 1992 is in het bijzijn van burgemeester H. Bruinsma-Kleijwegt, drie wethouders en enkele raadsleden en ambtenaren het eerste "Zaanoeverproject-aandenken" onthuld. De vierdelige tegel van de Zaanse keramist K. de Boer staat naast de Beatrixbrug. De komende jaren wordt bij elk opgeleverd onderdeel van het Zaanoeverproject een soortgelijk object geplaatst. Volgens wethouder M. Horselenberg-Koomen (stadsontwikkeling) is het de bedoeling door middel van de gekleurde tegel duidelijk te maken dat gebouwen zijn gemaakt of opgeknapt in het kader van het Zaanoeverproject. Oostzijde 277 - Zuiddijk hoek Sont - Het Eiland - Sarema - Westzijde 320 - Ruijterveer - Factorij - En de Mercenrif te Wormerland.
073 - Christus Koning
Oostzijde 14 - Monument
voor de Sint Bonifatius kerk
Jan Verdonk - 1948
18 - Voor meer informatie zie de pagina oorlogsmonumenten.
074 - Kunstwerk
Oostzijde 40
Kunstwerk in de zijgevel,
in de steeg van het perceel.
076 - Leeuw
Oostzijde 92b
Passage Antiek
Was wit van kleur.
Is in de loop der jaren van kleur veranderd.
Van rose nu juli 2021 is hij bruin.
077 - Betonwerker
Oostzijde Beton BV Zaandam, Oostzijde ter hoogte van Hoornse Lijn Bram Vergouw, ca. 1964, beton. Op een vreemdere plek dan deze zul je een beeld niet zo gauw tegenkomen. Op het dak van de loods van een betonfabriek staat dit stevige mannetje; zijn hoofd iets naar achteren, zijn armen langs zijn zijden. Gemaakt door Bram Vergouw, die van huis uit metselaar was maar gaandeweg steeds meer begon te beeldhouwen. Hij hakte en sleep in steen, het echte beeldhouwen, maar hij bouwde ook beelden op door eerst een frame van ijzeren staven te maken, met daar omheen steengaas aangesmeerd met slappe beton. Zoals je met gipsverband werkt. Dit beeld is een cadeautje van de kunstenaar aan het betonbedrijf. Als dank, omdat hij ooit een vrachtauto mocht gebruiken. Overdag zie je duidelijk dat het mannetje een eenvoudige vorm heeft, geen schouders en slangachtige armen. Maar in het donker kun je je behoorlijk vergissen!
078 - "Merklappen"
Rosmolenstraat Rosmolenbuurt, "Merklappen", 2004, kunstproject van beeldend kunstenaar Guda Koster voor de Rosmolenbuurt in opdracht van de gemeente Zaandam. Het project is gestart in mei 2004 en werd in het najaar 2004 uitgevoerd. Op 6 november 2004 was de onthulling van de vier borden met merklappen. Wethouder P.M.J. Kroesen onthulde de "Merklappen" met hulp van buurtbewoner Coos Gans. Coos en drie andere buurtbewoners vertellen hun verhaal bij "hun"merklap.
De merklappen verbeelden de geschiedenis van de Rosmolenbuurt in de vorm van een merklap. De buurt wordt in delen gesloopt de komende 15 jaar (vanaf 2004) en dat is voor de bewoners een aangrijpende gebeurtenis. Merklappen worden van oudsher gebruikt om speciale gebeurtenissen in het menselijk leven vast te leggen. Het is niet een echt geborduurdemerklap maar een "digitale" dat wil zeggen dat hij uitgewerkt werd op de computer. Mrt. 2021: Veel nieuwbouw woningen staan er inmiddels al . Van de vijf Merklappen is er nog één zichtbaar.
079 - Tableau
3 December 1987 is dit Tableau opgehangen aan de Schoolmeestersstraat 62/64. Toen 65 jaar bestaan van het bedrijf. Ter herinnering aan de oprichting van deze zaak door: H. van Langelaar. Inmiddels is de derde generatie de trotse eigenaar van deze levensmiddelen zaak. Wegens het vertrek van de grote supermarkt uit de buurt is de Langelaar nu het buurtsupertje.
081 - Opengebarsten vrucht
Volkspark, aan de Provincialeweg. Jean Baptist de Winter (1929-1985), 1971, brons, ca. 2 meter. Opengebarsten vrucht, 1971, kunstenaar Jean Baptiste de Winter. De "Opengebarsten Vrucht" is de eerste grote opdracht die één van de belangrijkste Zaanse beeldhouwers, Jean Baptiste de Winter, uitvoerde. Het ontwerp daterend uit 1968, drukt ontzag uit voor de vruchtbaarheid en scheppingskracht van de natuur. Als je de titel niet kent is je eerste gedachte misschien 'een fontein zonder water'. Maar weet je wat van bloemen en planten dan zie je hierin waarschijnlijk vier dikke bladeren met in het midden een soort stamper die in een bloemkelk staat. Een uitvergrote fantasievrucht, in brons uitgevoerd. Het kroontje dat er aan de zijkant uitsteekt, lijkt net de schroef van een schip. Het beeld is gemaakt van brons. Eerst moet je met de hand van zachte klei of boetseerwas een 'model' maken. Daarvan kun je dan een afgietsel in brons laten maken. Brons roest niet en is erg taai. Bronzen beelden kunnen goed tegen regen, wind, zon, uitlaatgassen, vuil en stof.
082 - Gedenknaald
Provincialeweg Gedenknaald in Volkspark tussen Parkstraat en Provincialeweg. Maker onbekend, 1890, metselwerk en steen, ca. 3 meter. Een toren in het gras, van onderen breed, van boven smal, bekroond met een vaas. Opgebouwd uit verschillende soorten steen. Een stapeling van vormen die nog uit de Griekse en Romeinse tijd stammen. De Klassieke Tijd. Daarom heet deze stijl classicisme. Deze gedenknaald staat niet voor niets op deze plek, in het Volkspark! Een rijke heer, houthandelaar C. Corver van Wessem, heeft het in ca. 1900 laten aanleggen, zodat het gewone volk er lekker kon wandelen. Gedenknaald in Volkspark, tussen Provincialeweg 188-196, architect J. Westenberg, 1890. Houthandelaar C. Corver van Wessem schonk in 1889 ter gelegenheid van zijn veertigjarig huwelijk het Volkspark aan de bevolking van Zaandam.
Als tegenprestatie liet de dankbare burgerij een jaar later in het park een gedenknaald oprichten ter ere van deze schenking. De twee meter hoge zandstenen naald heeft de vorm van een Dorische zuil met bovenop een hardstenen siervaas. In een in de zuil uitgehouwen cartouche is een plaat aangebracht waarop staat: DE INGEZETENEN VAN ZAANDAM AAN DEN HEER C.CORVER VAN WESSEM 17 JUNI 1890. De naald staat op een anderhalve meter hoge vierkante sokkel van blauwgrijze natuursteen waar aan de voorzijde een drinkbekken is uitgehouwen. De afvoer van het bekken is op kunstige wijze weggewerkt in het zuiltje dat het bekken ondersteunt. De bij het bekken behorende kraan of fontein is niet meer aanwezig. Het bijbehorende paviljoen werd in 1941 gesloten. De muziektent werd in 1946 gesloopt.
083 - Boekenkast
Wilhelmina Druckerstraat Spoorbuurt, hoek Wilhelmina Druckerstraat, "Ter ere van Carry van Bruggen", 1998, 1.50 meter hoog, kunstenaar Helen Frik (1960). In het gras vlakbij de brug staat een klein boekenkastje. Bovenop het kastje een vaas, een asbak en wat andere attributen als een stilleven. Net alsof iemand het huis heeft gesloopt maar het kastje heeft laten staan. Het is een beeld om de schrijfster Carry van Bruggen te herdenken. Zij heeft in deze buurt gewoond. Dit is een beeldverhaal van haar leven, dat ze schrijfster was, ziet u aan alle boeken in het kastje, de spulletjes op een hoop geven aan dat ze over gewone dingen in het leven schreef. De vaas met het langgerekte figuurtje erin, steekt hoog boven de rest uit en heeft goed overzicht op alles en iedereen, ook op zichzelf want ze kan in de spiegel kijken. Maar er is meer; kijk maar eens in de vaas.
084 - "Leda en de Zwaan"
Stationsstraat "Leda en de Zwaan", 1954, ca. 2 meter hoog, kunstenaar Jan Wolkers (1925). "Leda en de Zwaan" is een onderwerp uit de Griekse godenwereld van vroeger. Een wereld die fantastische verhalen heeft opgeleverd. Die verhalen hebben veel kunstenaars geïnspireerd tot het maken van beelden en schilderijen. Dit beeld gaat over oppergod Zeus, die zich vermomd heeft als zwaan om de knappe Leda te verleiden. Leda lijkt daar niet zo van onder de indruk, zoals je ziet. Ze kijkt om en rent weg met de zwaan op haar nek, haar kleding in flarden achter haar aan. Of speelt ze maar een spelletje en vindt ze het wel spannend? Bij het beeld van Jan Wolkers zie je niet hoe knap Leda is: ze is zwaar en klonterig uitgebeeld en je kunt amper zien waar haar lichaam ophoudt en de zwaan begint! Ze lijken wel verstrengeld.
086 - Prometheus vuur voor goden
Botenmakersstraat, brandweergarage Zaandam. Geert Steyn (1945), 1977, musschelkalksteen, ca. 1.50 meter. Zoals je misschien weet geloofden de Grieken vroeger - meer dan 2000 jaar geleden - in heel veel goden. En elke god had zijn specialiteit. Een voor de oorlog (Ares), een voor de liefde en de schoonheid (Afrodite), een voor de jacht (Artemis) enz. Ze woonden met zijn allen op de Olympus, de godenberg. Zeus, de oppergod, was de baas. Maar de goden werden ook wel eens verliefd op 'gewone' mensen. Hun kinderen waren halfgoden.
Verder waren er nog allerlei wezens met wonderlijke eigenschappen, zoals titanen, cyclopen, amazones. Je snapt het al, al dat godendom heeft een schat aan verhalen opgeleverd. Het ene nog fantastischer dan het andere. Sommige zijn echt gebeurd, andere helemaal verzonnen. Prometheus bijvoorbeeld, een titaan, stal het vuur van de goden in de tijd dat de goden wél vuur hadden maar de mensen nog niet. Hij werd daarvoor vreselijk gestraft. Nog steeds vinden kunstenaars onderwerpen in deze Griekse godenverhalen (mythologie).
087 - "Jumbo"
Westzijde Beeld "Olifant", staat aan de Zaan achter de Verkadefabriek. Het beeldje is eigendom van spellenfabrikant "Jumbo". Deze fabriek verhuisde uit Amsterdam op 8 juni 2006 naar de voormalige Verkadefabriek te Zaandam. Jumbo houdt zich sedert 1853 bezig met het bedenken, ontwikkelen en verkopen van spellen en puzzels. Het bedrijf is herkenbaar aan het logo met de rode olifant en onder meer bekend van spellen als Stratego, Pim Pam, Pet, Mens erger je niet! en de Ik leer-spellenreeks voor kinderen. In 1853 begon de reiziger, Engelbert Hausemann in een pand in oud- Amsterdam. In 1930 werd de naam Jumbo aan het bedrijf in houten speelgoed gegeven. Het speelgoed moest kwalitatief zo goed zijn dat er een olifant op kon staan, zo werd het rode olifantje als logo geboren.
088 - "Stier met vrouw"
Westzijde "Stier met vrouw", 1978, kunstenares Julia M. van Verschuere. Het beeld "Stier met vrouw" staat voor de Bullekerk aan de Westzijde. Het verwijst naar het historische voorval van "des Stier's Wreedheid" uit 1674. Een dolle stier nam de hoogzwangere vrouw van boer Egh op de horens, waardoor haar kind ter wereld kwam. Het beeld werd gemaakt ter gelegenheid van de restauratie van de nabijgelegen Westzijderkerk in Zaandam (in de volksmond wordt die kerk de "Bullekerk" genoemd, naar aanleiding van het verhaal). Het verhaal achter dit beeld vind je in het Zaans Museum. Daar hangen ook een paar schilderijen over deze gebeurtenis. De beeldhouwer is er goed ingeslaagd om een vliegende vrouw uit te beelden. Want vanuit een bepaalde hoek gezien lijkt het net of ze echt zweeft.
089 - Verkade - De Ruyter
Westzijde 176 - Koninklijke Verkade is opgericht op 2 mei 1886. Toen opende Ericus Gerhardus Verkade zijn Stoom-, Brood en Beschuitfabriek “De Ruyter”. De naam “De Ruyter” was gekozen met een buiging naar het verleden; de eerste meelmolen van West Zaandam droeg deze naam en stond op de plek van de eerste Verkade fabriek. Koninklijke Verkade N.V. werd in 1990 een dochteronderneming van het Britse voedingsmiddelenconcern United Biscuits dat in 2014 in handen kwam van de Turkse levensmiddelengigant Yildiz Holding. Daarbinnen behoort het sinds 2016 tot Pladis.
092 - Tussen de rails
Zaandam het kunstwerk "Tussen de rails" stond vanaf 1984 voor het station Zaandam. Het is 30.000 kilo zwaar, 8 meter hoog en 2,8 meter breed. In 2004 is het wegens de herinrichting van het Station en het centrum van Zaandam opgeslagen geweest op de werf van de gemeente Zaanstad. De kunstenaar was Hans Koetsier werd in 1930 in Utrecht geboren, hij overleed in 1991 in Amsterdam. Op 12 april 2019 is het opnieuw geplaatst bij het Business Center "BedrijvigeBij" aan de Provincialeweg t.h.v. van de Hoornselijn. Het kunstwerk is gerestaureerd. De officiële onthulling was op 27 mei 2019. De kunstenares Marthe Röling, voormalige partner van de kunstenaar Hans Koetsier was ’zielsblij’ en ’dolgelukkig’ met de herplaatsing van het kunstwerk.
Aanwezig waren o.a. Wethouder Sanna Munnikendam en Stadsdichter Ellis van Atten.
093 - "De twee meisjes"
Nicolaas Maesstraat Gevel van het Damlandcollege, Nicolaas Maesstraat 2, beeld "De twee meisjes", 1957, beton, ca. 9 meter hoog, kunstenaar Paul Koning. Beton was zo'n vijftig jaar geleden een nieuw materiaal om mee te werken. Het was goedkoop, sterk, je kon er enorm groot mee werken, je kon erin hakken als het hard was en - het mooiste - je kon het in een mal gieten! Veel kunstenaars gingen er mee experimenteren. Dit is een van de resultaten. Negen meter hoog, maar niet massief of plomp. Sierlijk en eenvoudig. Het ene meisje houdt haar hand voor haar ogen en kijkt de wereld in. Zeer modern in 1957
094 - De ronde zuil
School Over de Brug, Boerenpad 22. Krekel van Spronsen-Duller (1948), 1990, hout en metaal, ca. 4 meter Het houten beeld dat je hier ziet trekt zich van niemand iets aan. Zes gebeeldhouwde palen staan dicht tegen elkaar aan in een rondje en sluiten zich af van de buitenwereld. Een onderonsje. Zes balken waaruit eenvoudige vormen zijn gesneden. Ovalen, driehoeken en kleine hoekjes. Ze vormen drie paren. Van dezelfde familie, maar toch verschillend. Net als mensen, net als kinderen.
095 - "Bzz bzz"
Zaterdag 5 november 2011 onthulde de wethouder Leny Vissers-Koopman van cultuur in de Schilders– Waddenbuurt het beeld Bzz bzz van Paul de Reus. Het is een beeld van een jong meisje dat luistert naar een bij in een glas. Het gezoem van de bij staat voor het menselijk geroezemoes in de buurt. De stadsdichter Bas Husslage las een mooi gedicht voor. Ook de Heer Martin Geuzenbroek van de afdeling Cultuur, Monumenten & Toerisme van de gemeente was aanwezig. Het opvallende en verfrissende beeld is tot stand gekomen in samenwerking met de bewoners van de de Schilders – Waddenbuurt.
097 - De Zaadbol
De medisch specialisten van het ZMC (Zaads Medisch Centrum) hebben zaad gedoneerd aan medewerkers en patiënten. De zaaddoos van een Lampionplant wordt geplaatst in een binnentuin van het ziekenhuis. Bij de keuze voor dit kunstwerk ging het team niet over een nacht ijs. Er werd een heuse pitch georganiseerd, waaruit het beeld dat kunstenares Désirée Tonnaer schetste het meest aansprak. Menslievendheid, compassie en een helende omgeving (bij het ZMC noemen ze dat in goed Zaans de ‘healing environment’), is wat de zaadbol uitdraagt: ‘Net als de manier waarop de bes wordt beschermd door de bladeren van de plant, wordt het beeld beschermd door het gebouw.
Het gebouw dat bescherming biedt aan patiënten en medewerkers en daarmee het kwetsbare proces van iedere dag met hart en ziel zorg dragen voor het leven en welzijn van de medemens. Op deze manier dragen zowel het gebouw als het kunstwerk, ieder op eigenwijze, bij aan het healing environment van ons Zaans Medisch Centrum.
098 - De mestelaars
Een kunstwerk in de Cornelis van Uitgeeststraat
Het is de achterzijde van Bouwmensen.
(Samenwerkingsverband Praktijkopleidingen
Bouw Kennemerland Zaanstreek Waterland (1983)
Voorzijde is de Juffferstraat 3.
Het kunstwerk is moelijk te bekijken, er staat een groot hek voor.
De muur / kunstwerk zou in het verleden wel door leerlingen gemaakt zijn.
099 - "Arbor Vitae II"
Veldbloemenweg Kogerveld plantsoen sculptuur "Arbor Vitae II", 1978, Beton, kunstenaar Henk Dil. Ging ging na zijn diensttijd in de "Kunst". Hij volgde een paar jaar de kunstnijverheidsschool, waar hij vooral materiaalkennis en de glazuurkunst onder de knie kreeg. Hij is een bewonderaar van vooral de oud-chinese keramiek. Hij geeft bepaald niets om maatschappelijke ambities. De pottenbakkerij is niet zomaar een hobby van hem, "Je zou het een levensvoorwaarde kunnen noemen", zegt hij zelf in de Zaanlander van 31 juli 1963, als ik niet de gelegenheid had om uit de taaie onmogelijkheden van de klei mogelijkheden te scheppen, dan zou ik ongelukkig zijn. In 1963 had Henk Dil een krantenwijk en later een broodwijk om zijn brood te verdienen.
100 - Zonder titel
School Kogerveld - Perzikkruidweg 4. Wille Boudewijn, 1979, keramiek, ca. 1 meter. De meeste scholen hebben wel een kunstwerk. Soms iets waarop je kunt spelen, soms een bronzen beeld op het plein. Een enkele keer een versiering aan de muur, zoals hier. Gebakken klei, kleurig geglazuurd. Het fleurt enorm op.
101 - "Fontein"
Winkelcentrum Zilverschoonplein.
In juli 2019 is het winkelcentrumplein en de fontein gerestaureerd door de gemeente Zaanstad.
Het bronze kunstwerk van beeldhouwer Paul Koning dat vanaf 1965 daar stond is vervangen door een nieuwe fontein.
Het oude is aan een brons handelaar verkocht. Het nieuwe is gemaakt door de gemeente.
102 - Monument Noorderbrug
Zaandam - De onthulling werd gedaan door de wethouder van Zaanstad mevrouw Rita Noordzij op 18 december 2019 ter hoogte van Oostzijde 393 Zaandam. De provincie Noord-Holland gaf in 2015 een subsidie om een impuls te geven aan het bedrijventerrein Kogerveld. De kunstenaars Frits Lombard, Maartje Dos en Eric Klarenbeek ontwierpen verschillende objecten voor het bedrijventerrein en deze zijn allemaal uitgevoerd, vanaf 2017 tot nu. Het ontwerp voor het monument Noorderbrug is onderdeel van dit kunstproject. De bank en de bloembak bij het monument en een bloembak voor de Willem Alexanderbrug hoek Oostzijde maken daar ook deel van uit van dit project. De bloembakken zijn gemaakt van gerecyclde koplampen van auto's. Het monument staat op het voormalige bruggenhoofd van de houten Noorderbrug. Deze fiets- en voetgangersbrug werd in het verleden door veel Zaankanters gebruikt en werd in de jaren zeventig gesloopt. Zaandammers fietsen regelmatig over de brug naar de snackbar van Stam die aan de Koog zijde was gevestigd.
Een doorkijkje van het monument staat in de Zaan en kun je door een speciale kijker vanaf de wal bekijken. Op die manier ontstaat een beeld alsof er recht voor je weer een brug staat met geopende klep. Vanaf een bijgeplaatst bankje, gemaakt van gerecycled plastic, kun je uitkijken over de Zaan. De plantenbak hoort ook bij dit project, deze is van gerecycled materiaal, bestaande uit koplampen van auto's. Uitvoering bij de uitwerking van het object zijn de technische scholen uit de Boerejonkerbuurt betrokken. De Tetrixschool voor het laswerk en het Pascal College voor de tekeningen. De voorbereidingen voor de uitvoering hebben veel tijd gekost. Overleg met bewoners, bedrijven, ontwerpers, beheerders, kunstcommissie en procesmanager. Uiteindelijk konden de werkzaamheden beginnen in 2017. Zie Youtube https://youtu.be/Z1lrDY3uLCg
105 - Zittend figuur
Drielse Wetering. Jan Snoeck (1927), 1980, keramiek, ca. 4 meter. Een zittende figuur of een stoel met een neus? Jan Snoeck uit Den Haag maakt al jaren dit soort vrolijke beelden van keramiek. Mens en stoel ineen. Om op te zitten en om naar te kijken. Een grote eenvoudige vorm in ruitjes opgedeeld. Onder de neus zit de kleur in smallere en bredere banen. Het doet denken aan beelden van de Egyptische farao's. Die werden ook zo stijf op een stoel afgebeeld. Alleen waren die niet in kleur.
106 - Keramisch tegeltableau
Martin Janssenpassage IJssel bij sporthal De Tref Verschillende scholen o.l.v. Domingos Martins , 1999, keramiek, twee muren lang Keramiek is gebakken klei. Keramiek kun je kleuren met glazuur. Glazuur wordt op de klei gebakken en wordt glashard. Het verkleurt niet. En regen en wind hebben geen vat op het gladde oppervlak. En graffiti ook niet. Honderdtwintig kinderen hebben nagedacht en ontwerpen gemaakt voor de tunnel. De kunstenaar heeft er een keuze uit gemaakt; hij heeft geschoven en geknipt om er een bonte stoet droomdieren van te maken in heldere kleuren. De buurt is er blij mee. Zij had het plan geopperd om de donkere onheilspellende fietstunnel op te knappen. Toegepaste kunst met een prachtig resultaat.
108 - Schaakstukken
School De Jagersplas, Brasemermeer 23 b: Eric Claus (1936) 1977, brons, ca. 1 meter. Er is geen school in de wijde omgeving met maar liefst vier beelden op het plein. Ze zijn gemaakt van brons. Eerst moet je met de hand van zachte klei of boetseerwas een 'model' maken. Daarvan kun je dan een afgietsel in brons laten maken.
Brons roest niet en is erg taai. Bronzen beelden kunnen goed tegen regen, wind, zon, uitlaatgassen, vuil en stof.
Vier schaakstukken. De een wat meer herkenbaar dan de ander. De een statiger en stijver dan de ander. Allemaal in grote vormen weergegeven. Geen kleine details zoals oren, ogen, handen of voeten. Mens en dier vereenvoudigd tot dichte vormen en grote vlakken.
110 - Koning Christus
Heilige Maria Magdelena Kerk
Kalf 160
111 - Het Gouden kalf
Kalf 124
Het Gouden kalf
112 - Verstrengelde mensen,
Vier gelieven, Liggende vrouw
Kalf 122 - Het Glop. Drie beeldjes. Van Bram Vergouw (1913 – 1972), 1974, natuursteen, verschillende formaten, ca. 1 meter.
Uit één blok heeft Bram een groep mensen gehouwen. Samen vormen ze een dicht blok. Hoeveel zijn het er eigenlijk?
Alleen maar grote vormen, geen oren, neuzen of losse vingers. Eén stapeling van bolle vormen.
113 - Bram Vergouw
Aan de Raamsbeek staat dit beeldje van Bram Vergouw . Bram was van huis uit metselaar, maar begon steeds meer te beeldhouwen. Hij hakte en sleep in steen, het echte beeldhouwen, maar hij bouwde ook beelden op door eerst een frame van ijzeren staven te maken, met daar omheen steengaas aangesmeerd met slappe beton. Slappe beton kun je gebruiken om te gieten. Zo kun je beelden maken met behulp van een gietmal. Hard beton is net steen daar kun je in hakken. Dit beeld is gehakt, dat kun je zien aan de ribbeltjes, dat zijn sporen van de beitel. In de werken van Bram Vergouw staat de Zaanoever centraal. Zo zegt hij: "Ik ben met de Zaan begaan, de oevers zijn continue aan verandering onderhevig, eerst was er niets, toen de molen, daarna de fabrieken en nu appartementen.
114 - Beeldentuin
Haaldersbroek Kalf Beelden in de privébeeldentuin in het buurtschap Haaldersbroek in het Kalf, gemaakt door Bram Vergouw. Bram Vergouw bezeten van beton, heeft er een hele serie betonnen beelden uitgestald. Sommige zijn van slappe beton gemaakt over een frame van kippengaas. Andere zijn gehakt uit hard beton, zoals een beeldhouwer werkt. Het verschil is duidelijk te zien. Allemaal zijn het mensbeelden, alleen, zonder hoofd, in paren of op een kluitje. En bij allemaal heeft de kunstenaar de lichaamsvormen flink aangedikt of is overdreven op zoek gegaan naar een mooie vorm, of een mooie compositie. Het grote beeld van twee mensen met een lang bovenlichaam doet denken aan primitieve beelden zoals je die bijvoorbeeld in de Stille Zuidzee aantreft.
115 - Faambeeld
Zaanse Schans - Faambeeld
Deze plek voor het theehuis in dekralentuin is geresteerd wegens het 50 jaar bestaan van de Zaanse Schans September 1961 - September 2011. Naar een idee van de stichting Zaans Schoon. De pioniers die zich inzetten voor het behoud van het Zaanse erfgoed. Dankzij hen is dit unieke Zaanse buurtje ontstaan.
Hier staat een replica van het "faambeeld" de engel met trompet, staat symbool voor het verspreiden van geruchten. Ze sierden vroeger tuinen van rijke koopmannen en in de Koogse overtuin. Het originele beeld staat in het Zaans Museum. In Koog aan de Zaan, Hoogstraat 18 staat ook een replica. (Zie Koog aan de Zaan 007)
116 - "Pasillo"
Schansend Sculptuur staat aan de Zaanse Schans, dicht bij het Zaans museum, "PASILLO", 1996-1998, abstract, staal, ca. 7,5 meter, kunstenaar Anneke Schollaardt (1966). Opdrachtgever was gemeente Zaanstad, het thema was religie en spiritualiteit. Kunstenaar Anneke Schollaardt, 1966, Utrecht, beeldhouwen, installaties, monumentale kunst van glas, hout, kunststoffen en staal, abstract. Thema's van Anneke Schollaardt zijn de mens (in algemene zin), wetenschap en techniek. In wisselwerking met de omgeving wekken de buitenbeelden de suggestie van ruimtelijke oneindigheid. Als een tekening in de lucht staat het beeld aan de waterkant. Op de achtergrond de molens van de Zaanse Schans en de Industriepanden aan de Zaan. Een ode aan de windkracht die zo belangrijk was voor de ontwikkeling van de Zaanstreek. Een vrije vertaling van een molen. Vijf gebogen bruine stalen strips vormen samen de kap van de molen en geven hem zo zijn vorm. Onder de kap hangen twee gebogen vormen van gaas. Door de schuine stand en de wervelende lijnen lijkt het hele beeld in beweging.
119 - Beeld
Zaanse Schans
Plantsoen
120 - Putto
Zaanse Schans - Plantsoen
De Putto draagt een
omgekeerde fakkel,
wat symbool staat
voor de dood.
121 - Beeld
Zaanse Schans Plantsoen
122 - "De Vliegende Hollander"
De Vliegende Hollander, 2003, Schaalsmeerpolder, bij Oostknollendam, stond het kunstwerk in het weiland tijdens de beeldende kunstroute, een initiatief van de Werkgroep Veldwerk van Stichting Tengel. Het kunstwerk is gemaakt door Mirjam Janse uit Amsterdam en Gerrit de Vries uit Zaandam. De Vliegende Hollander moest een beeld worden, half schip, half kar, dat uit het water oprijst en zowel eeuwigdurend als op zijn plaats blijvend is. Eeuwigdurend is het als het schip in de legende van de Vliegende Hollander, waarin een Nederlandse kapitein uit de Gouden Eeuw voor altijd over de oceanen zwerft en dwars door andere schepen heen vaart,
verdoemd als hij is na God te hebben vervloekten de Duivel te hebben aangeroepen. Dat het zich ook op het land voortbeweegt tonen de wielen en het mechaniek uit de oude gelijknamige speelgoedkar, waarop je je voortbewoog door een hefboom heen en weer te bewegen. Echter in dit beeld staan de wielen stil en beweegt alleen het bovenstuk. Illusie dus, al ons streven en dringen! Het beeld werd gelast in staal en in de sloot rond de Schaalsmeerpolder geplaatst. Daarna is het aangekocht door het Zaans Museum, waar het nu in de slotgracht staat. Bij de feestelijke overdracht op 23 juni 2004 was Laurens van der Zee de dichter die optrad.
123 - "Michael"
Sint Michaëlcollege Leeghwaterweg . Nic Jonk (1928 – 1994), 1967, brons, 1.6 meter. Het is een figuratie die een gevecht van de aartsengel Michael met de satan aangaat. Het beeld is zonder sokkel 1.60 meter hoog. De opdracht tot het vervaardigen van het beeld was financieel mogelijk door een rijksbijdrage. Beeldhouwer Jonk, die in Broek op Langendijk werd geboren en daarna verscheidene jaren in Amsterdam woonde en werkte, kreeg enige tijd geleden gelegenheid zich te vestigen in Groot-Schermer. Nic Jonk was een belangrijke beeldhouwer met een heel eigen stijl. Zijn onderwerpen haalde hij uit de bijbel of de Griekse goden- en sagenwereld. Daar gebeuren namelijk zulke fantastische dingen dat je om onderwerpen nooit verlegen zit. Bovendien hadden goden en heiligen meestal een waarde als symbool voor iets.
Voor moed bijvoorbeeld, of kracht. Of liefde. Een soort beeldteken. Michaël is niet alleen de naam van de school, maar ook van het beeld. Michaël is de aartsengel, de drakendoder. Een moedig iemand dus op wie je graag wilt lijken. Hij is rennend uitgebeeld, het zwaard in zijn hand. De wolken kolken om zijn voeten. De vleugels van Michaël (hij is een engel!) en de wolken onder voeten vormen een spiraal die om hem heen wappert. Alles is in beweging. De wolk is zwaar en uit bolvormen opgebouwd; bijna net zo massief als het lichaam van de engel.